Φρίξος και Έλλη

Φρίξος και Έλλη

Γνωρίζουμε ότι η Ινώ, σαν δεύτερη γυναίκα του Αθάμαντος, ήταν κακή μητριά του Φρίξου και της Έλλης, των παιδιών του βασιλιά από τον προηγούμενο γάμο του.

Αυτό πρέπει τώρα να εκτεθεί λεπτομερέστερα, τόσο πολύ, αφού η εικόνα των δύο αδερφών που διασχίζουν τον αέρα πάνω σ’ ένα κριάρι, από τα οποία το ένα σώθηκε και τ’ άλλο γκρεμίστηκε, μας φέρνει καλύτερα την ιστορία του ταξιδιού του Πηγάσου.

Ο Αθάμας, που έδωσε το όνομά του στους Αθαμάνας, ίδρυσε την πόλη Άλω στη Θεσσαλία, εθεωρείτο όμως επίσης και βασιλιάς της Βοιωτίας. Με τον ίδιο τρόπο και ο Σαλμονεύς ήταν οικείος σε δυο χώρες: στη Θεσσαλία και στην Πελοπόννησο.

Στη Θεσσαλία διηγούνται ότι ήρθε στον βασιλιά Αθάμαντα μια θεά με τ’ όνομα Νεφέλη και τον διάλεξε για άντρα της. Δεν ήταν εκείνο το σύννεφο, για το οποίο υποστήριζαν ότι το έστειλε ο Ζευς με τη μορφή της Ήρας στον Ιξίονα, που μαζί της γέννησε τον Κένταυρο, τον πατέρα των Κενταύρων.

Σύμφωνα μ’ αυτήν την ιστορία, η Νεφέλη γέννησε από τον Αθάμαντα δυο παιδιά: τον Φρίξο, τον «σγουρομάλλη», και την Έλλη, όπως θα μπορούσε να ονομαστεί μια μικρή ελαφίνα ή επίσης ένα μικρό ζαρκάδι.

Ο βασιλιάς όμως παράτησε τη θεά και πήρε θνητή γυναίκα. Τότε επέστρεψε η Νεφέλη στον ουρανό και τιμώρησε όλη τη χώρα με ξηρασία. Ο Αθάμας έστειλε απεσταλμένους στο μαντείο του Απόλλωνος για να πληροφορηθεί τι έπρεπε να γίνει ενάντια σ’ αυτό.

Διηγούνται, εξάλλου, και έτσι την ιστορία: ότι ήταν η βασίλισσα Ινώ, που παρακίνησε να ξηράνουν στα κρυφά τους σπόρους και μ’ αυτό προκάλεσε την αφορία των αγρών.

Και δωροδόκησε, σύμφωνα μ’ αυτή την ιστορία, επίσης και τους απεσταλμένους που είχαν σταλεί στους Δελφούς να πουν: το μαντείο διατάζει να θυσιαστούν τα παιδιά της Νεφέλης.

Ο Ευριπίδης ήταν, προπαντός, που έφερε στη σκηνή την ιστορία μ’ αυτή τη μορφή στην τραγωδία του «Φρίξος». Η αρχική διήγηση προχωρούσε βέβαια περισσότερο: πως ο ίδιος ο νεαρός Φρίξος προσφέρθηκε θύμα για ν’ αποτραπεί η ξηρασία από τη χώρα.

Στην πόλη Άλω έμεινε για πολύ ακόμα η συνήθεια να θυσιάζουν στον Λαφύστιο Δία τον μεγαλύτερο γιο από το γένος του Αθάμαντος, σε περίπτωση που έμπαινε σ’ ένα ιερό οικοδόμημα, στον τόπο συγκεντρώσεως των ηγεμόνων ανδρών.

Γνωρίζουμε επίσης από την ιστορία του Πέλοπος, ότι με τη θυσία ενός κριαριού ολοκληρωνόταν ταυτόχρονα και μια ανθρωποθυσία. Τώρα χρειαζόταν ένα κριάρι όχι ανοιχτόχρωμο, όπως στην περίπτωση του Πέλοπος, αλλά ένα χρυσόμαλλο κριάρι.

Όπως ο Πήγασος ήταν καρπός ενός γάμου του Ποσειδώνος μεταμορφωμένου σε άτι, έτσι κι αυτό το θαυμάσιο ζώο ήταν βλαστάρι ενός γάμου του θεού μεταμορφωμένου σε κριάρι. Ο Ζευς το έστειλε για τη σωτηρία των δύο αδελφών.

Γιατί και η Έλλη θα θυσιαζόταν μαζί με τον αδελφό της, με δική της ελεύθερη απόφαση, επειδή κι ο Φρίξος προσφέρθηκε με τη θέλησή του. Ή συνέβη έτσι, ώστε κι οι δυο ήταν ανυποψίαστοι, όταν ο Αθάμας, που ήθελε να τους θυσιάσει, έστειλε να τους φέρουν;

Έμειναν κοντά στα κοπάδια του βασιλιά, όταν τους διέταξε να φέρουν μαζί τους το καλύτερο κριάρι σαν ιερό σφάγιο. Αυτό το κριάρι ήταν το θαυμαστό ζώο που εξήγησε στα παιδιά τις προθέσεις του Αθάμαντος κι έτσι τα γλύτωσε.

Διηγούνται επίσης, ότι η ουράνια μητέρα τους Νεφέλη είχε πάρει το χρυσόμαλλο κριάρι σαν δώρο από την Ήρα και το έστειλε για να βοηθήσει τα παιδιά της. Κάθισαν πάνω στη ράχη του έξυπνου ζώου και πέταξαν μαζί του διασχίζοντας τον αέρα για τη μακρινή ανατολική χώρα Κολχίδα.

Η μοίρα του κοριτσιού ήταν να φτάσει μέχρι το θαλάσσιο στενό που χωρίζει την ηπειρωτική μας χώρα από τη Μ. Ασία και που σήμερα είναι γνωστό, από την παλιά πόλη Δάρδανο, σαν δρόμος των Δαρδανελίων.

Στην αρχαιότητα ονομαζόταν Ελλήσποντος, «η θάλασσα της Έλλης», γιατί η αδελφή του Φρίξου έπεσε σ’ αυτά τα νερά. Αυτό ήταν ο γάμος της με τον Ποσειδώνα, έτσι το παρουσιάζουν οι ζωγραφικοί πίνακες.

Στον τρομοκρατημένο αδελφό μίλησε το κριάρι και του έδωσε θάρρος. Ο Φρίξος έφτασε στην Κολχίδα, τη χώρα του Αιήτου, του γιου του Ηλίου, που τον δέχτηκε φιλόξενα και του έδωσε για σύζυγο την κόρη του Χαλκιόπη, «τη γυναίκα με το χάλκινο πρόσωπο».

Το κριάρι όμως προοριζόταν απ’ την αρχή για θυσία. Ο Φρίξος το πρόσφερε στον Φύξιο Δία, τον σωτήρα των δραπετών. Το χρυσόμαλλο δέρας το χάρισε στον βασιλιά Αιήτη, τον αδελφό της Κίρκης και της Πασιφάης.

Κόρη του ήταν και η Μήδεια, που το όνομά της έγινε γνωστό και διαβόητο για τις δολοφονικές της πράξεις και τις μαγικές της τέχνες.

Το δέρας το κρέμασαν σε μια βελανιδιά στο ιερό του Άρεως. Γι’ αυτό ήρθε ο Ιάσων με τους αργοναύτες, ύστερα από περιπετειώδες ταξίδι στην Κολχίδα.

Αυτό συνέβη μετά τον θάνατο του Φρίξου, που πέθανε σε βαθιά γεράματα στο παλάτι του Αιήτου. Τέσσερις γιους του γέννησε η Χαλκιόπη. Ο ένας πήρε την κληρονομιά του πατέρα του στην πατρίδα του την Άλω, αφού ο Αθάμας και η Ινώ τιμωρήθηκαν με τρέλα.

http://www.egriechen.info

Leave A Response