Αποτελούν το 10% των ενδοκράνιων όγκων. Αναπτύσσονται στον πρόσθιο λοβό του αδένα της υπόφυσης. Λειτουργικά ταξινομούνται σε α) μη λειτουργικά – μη ορμονοεκκριτικά και β) λειτουργικά – ορμονοεκκριτικά. Επίσης με βάση το μέγεθος τους, ταξινομούνται σε μικροαδενώματα <1 εκ. και μακροαδενώματα >1 εκ.
Συμπτώματα και Σημεία:
- ΄΄Απώλεια όρασης΄΄
- Ανεπάρκεια έκκρισης ορμονών
- Κεφαλαλγία
Επιβάλλεται εκτίμηση οπτικών πεδίων, οπτικής οξύτητας και οπτικού βυθού. Από την αδυναμία έκκρισης ορμονών από την υπόφυση (υποφυσισμός) εκδηλώνεται με ασαφή συμπτώματα όπως: αδικαιολόγητη κόπωση, μυϊκή αδυναμία και ανορεξία. Προοδευτικά εμφανίζονται φυσική και διανοητική νωθρότητα, προτίμηση για θερμό περιβάλλον, επεισόδια σύγχυσης και υπνηλία.
Ανεπάρκεια έκκρισης γοναδοτροπινών ορμονών προ εφηβείας προκαλούν περιορισμένη γενειάδα στους άνδρες και αμηνόρροια στις γυναίκες, απουσία σεξουαλικής επιθυμίας και ανεπάρκεια τριχοφυΐας εφηβαίου και μασχάλης και στα δύο φύλα. Δύο είναι οι σοβαρές επείγουσες επιπλοκές: α) η ενδοκρινολογική κρίση η οποία μπορεί να πυροδοτηθεί ως αποτέλεσμα διαλείπουσας λοίμωξης και β) η αποπληξία υπόφυσης που προκύπτει από αυτόματη αιμορραγία μέσα στον υποφυσιακό όγκο με αιφνίδια έντονη κεφαλαλγία, απώλεια συνείδησης, εμέτους και φωτοφοβία.
Η θεραπεία είναι συντηρητική, χειρουργική ακτινοθεραπεία ή συνδυασμός όλων αυτών. Η χειρουργική αφαίρεση γίνεται διασφηνοειδικά (διαρρινικά ή διαστοματικά) και με κρανιοτομία.
Γρηγόριος Κεσίδης
Νευροχειρουργος
